Necati Özkan ve Seçim Zamanı

26 Nisan 2011 Salı

12 Haziran Seçimlerinin Ekonomisi

Son bir kaç haftadır partilerin 12 Haziran Genel Seçimlerinde ne kadar bir bütçe harcayacağı soruluyor. Devletin resmi verileri, siyasi partilerin açıklamaları ve kazanma şansı yüksek yerlerden milletvekili adayı olanların harcama eğilimlerinden çıkan özet şöyle:

1. Partilere Yapılan Hazine Yardımları

Siyasi partilere, % 10 seçim barajını geçmek veya mecliste gruba sahip olmak kaydıyla ve aldıkları oy oranlarına göre, bütçe gelirlerinin beş binde ikisi kadar bir tutar Hazine Yardımı olarak ödeniyor.

Ocak 2011’de AKP'ye 62 milyon 181 bin 572 lira, CHP'ye 27 milyon 869 bin 461 lira, MHP'ye de 19 milyon 49 bin 337 lira olmak üzere toplam 109 milyon 100 bin 370 lira Hazine yardımı yardım yapılmıştı.

Meclis'te grubu olmasına rağmen, Barış ve Demokrasi Partisi (BDP), 2007 seçimlerine Demokratik Toplum Partisi (DTP) olarak girdiği için Hazine'den yardım alamadı.

Yine, Siyasi Partiler Kanunu'na göre, genel seçim yapılacak yıllarda, partilere yapılan devlet yardımı, bütçeye göre hak ettikleri tutarın üç katı olarak ödeniyor. 20 civarında siyasi partinin katılacağı seçimlerde, bu yardımlardan sadece AKP, CHP ve MHP yararlanabiliyor.

Buna göre, Ocak ayında 109 milyon 100 bin 370 lira yardım alan üç siyasi parti, Nisan başında toplamda bu miktarın iki katını daha kasalarına koydular. Bu yardımların partilere göre dağılımı şöyle oldu:

  • Ocak ayında 62,1 milyon lira yardım yapılan AKP, seçim nedeniyle 124 milyon 363 bin 143 lira ilave yardım aldı. Böylece AKP'nin bu yılki devlet yardımı tutarı toplam 186 milyon 544 bin 715 liraya yükseldi.
  • CHP kasasına giren miktar, seçim nedeniyle bütçeden aldığı 55 milyon 738 bin 922 lira ek yardım ile birlikte toplam 83 milyon 608 bin 383 lira oldu.
  • MHP'nin aldığı Hazine yardımı ise toplamda 57 milyon 148 bin 12 liraya ulaştı.

2. Aday Adaylarından Toplanan Başvuru Bedelleri

Hazine yardımının yanı sıra, siyasi partiler, aday adaylarından da dikkate değer tutarlar topladılar.

AKP 6.000’i aşkın aday adayından yaklaşık 15 milyon lira, CHP 4.000’i aşkın aday adayından yaklaşık 11 milyon lira, MHP ise 2.000’i aşkın aday adayından yaklaşık 6 milyon lira topladı.

Bu durumda partilerin kasalarına giren ve %80’i 12 Haziran’a kadar harcanacak olan para toptan şöyle:

Bu tabloda görünen toplam 364 milyon liranın yaklaşık % 20’lik kısmı, hazine yardımının yeniden alınacağı 2012 Şubat ayına kadar parti saymanları tarafından yedek akçe olarak tutulacak ve 300 milyon lirası seçim kampanyalarında harcanacaktır.

Ülkemizdeki partiler, geleneksel olarak ellerindeki bütçenin yarıdan biraz fazlasını il ve ilçe örgütlerine gönderiyorlar; ulaşım, konaklama, iaşe ve mitinglerde kullanıyorlar; propaganda malzemelerinin üretimine harcarıyorlar. Kalan yarıya yakın kısmını ise medyaya harcıyorlar.

Bu durumda, 12 Haziran’a kadar toplam 150- 170 milyon liranın partilerin il ve ilçe örgütlerine dağıtılacağını, 120-150 milyon liranın ise medyadan yer satın almak için harcanacağını varsayabiliriz.

3. Kazanma İhtimali Yüksek Adayların Kişisel Harcamaları

Her ne kadar meclise girecek milletvekili sayısı toplam 550 olsa da, bu sayının yaklaşık 1.5 katı kadar aday seçimi kazanacak gibi kişisel bütçe kullanır.850 civarındaki bu kişilerin ortalama harcaması 100 bin lira civarında olur.

Adaylar, kişisel bütçelerinin yarıya yakınını yerel medyaya, yarıdan fazlasını ise propaganda malzemelerine ve organizasyonlara harcarlar.

Özetlersek, siyasi partilerin harcayacağı 300 milyon liraya, 850 civarındaki adayın harcayacağı 90-100 milyon lirayı eklersek, bu seçimlerin toplam ekonomisinin 400 Milyon lirayı bulacağını rahatlıkla söyleyebiliriz.

Hiç yorum yok: